|
periode
|
#
|
hint
|
kenmerkende aspect
|
kernbegrip
|
|
|
|
TIJDSCHARNIER (jaartal) - Begin Renaissance
|
1500
|
van memento mori naar carpe diem
|
|
vroegmoderne tijd
|
18
|
Het _____ ___ __ ________ ___________ _________
|
begin van de Europese overzeese expansie
|
ontdekkingsreizen
|
|
|
19
|
___ ____________ ___- __ ___________ ___ __ ___________ __ ___ _____ ___ ___ ______ _______________ ______________
|
het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
|
carpe diem uomo universale
|
|
|
20
|
De __________ __________ __ het erfgoed van __ ________ _______
|
hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid
|
Grieken en Romeinen
humanisme
renaissance
|
|
|
21
|
De protestantse __________ die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had
|
Reformatie
|
calvinisme (opstand!)
lutheranisme (verhuis)
protestantisme
Maarten Luther (1517)
|
|
|
22
|
___ _________ __ __ ___________ ___ ___________ __ __ __________ ___ ___ ____________ _____
|
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
|
Tachtigjarige Oorlog
|
|
|
23
|
Het streven van vorsten naar absolute macht (___________)
|
absolutisme
|
droit divin
|
|
|
24
|
__ __________ ______ __ ____________ _______ __ __ _____ __ _________ __ _________ _______ ___ __ ___________ _________
|
de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
|
burgerlijke cultuur
|
|
|
25
|
____________ _________________, _____________________ __ ___ _____ ____ ___ ____________
|
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
|
handelskapitalisme
|
|
|
26
|
__ ________________ _________
|
de wetenschappelijke revolutie
|
empirisme / rationalisme
|
|
|
27
|
Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, economie en sociale verhoudingen (__ ___________)
|
de Verlichting
|
scheiding der machten
|
|
|
28
|
Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse, verlichte wijze vorm te geven (________ ___________)
|
verlicht absolutisme
|
vorst is handig
|
|
|
29
|
Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van_________________ __ __ _________ _________ _____-____________ ____________ __ __ ________ ____ ____ _______________
|
plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme
|
driehoekshandel
|
|
|
30
|
De _____________ __________ in westerse landen___ ___ ______ __________ ____ ___________, ____________ __ ___________________
|
democratische revoluties met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
|
volkssoevereiniteit
|
|
|
|
TIJDSCHARNIER (JAARTAL) - INDUSTRIËLE REVOLUTIE
|
1800
|
industrie en democratie
|
|
moderne tijd
|
31
|
De ___________ _________ die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
|
industriële revolutie
|
fabrieken
|
|
|
32
|
Discussies over de ‘_______ _______’
|
sociale kwestie
|
vakbonden
|
|
|
33
|
De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie (______ ____________)
|
modern imperialisme
|
koloniën
|
|
|
34
|
De opkomst van _____________________
|
emancipatiebewegingen
|
gelijkberechting
|
|
|
35
|
________________ _______________, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces
|
voortschrijdende democratisering
|
kiesrecht
|
|
|
36
|
De opkomst van ________-__________________ ___________: l__________, n___________, s_________, c_______________ en f________
|
politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme nationalisme socialisme confessionalisme feminisme
|
verzuiling
|
|
|
|
TIJDSCHARNIER (JAARTAL)
|
1900
|
massasamenleving
|
|
moderne tijd
|
37
|
De rol van _______ __________- __ ____________________ __ vormen van ________________
|
moderne propaganda- en communicatiemiddelen en massaorganisatie
|
radio / film / foto
|
|
|
38
|
Het in praktijk brengen van _____________ ____________ __________ en ________/___________________
|
totalitaire ideologieën communisme fascisme/nationaalsocialisme
|
totalitaire staat
|
|
|
39
|
__ ______ ___ ___ __________________
|
de crisis van het wereldkapitalisme
|
economische crisis
|
|
|
40
|
___ ______ ___ ____ ______________
|
het voeren van twee wereldoorlogen
|
WOI & WOII
|
|
|
41
|
Racisme en discriminatie die leidden tot ________, in het bijzonder __ __ _____
|
genocide op de joden
|
holocaust
|
|
|
42
|
__ ______ _________ ___ _________
|
de Duitse bezetting van Nederland
|
nazificatie
|
|
|
43
|
____________ __ ____ ______ _________ ______ ____ ________________________ __ __ _____________ ___ __ ________________ ___ ______________
|
verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
|
totale oorlog
|
|
|
44
|
Vormen van ______ _____ ___ ____-________ ____________
|
verzet tegen het West-Europese imperialisme
|
zelfbeschikkingsrecht
|
|
|
45
|
De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop (__ ______ ______ __ __) daaruit voortvloeiende ________ ____ ___ __________
|
de Koude Oorlog en de dreiging van een atoomoorlog
|
blokvorming
|
|
|
46
|
De _____________ die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld
|
dekolonisatie
|
strijden voor vrijheid
|
|
|
47
|
__ __________ ___ ______
|
de eenwording van Europa
|
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
|
|
|
48
|
__ __________ ________ ________ ___ _____ __ _____ __ ___ __ __e ____ __________ ___ ___ ___________ _______-_________ _____________________
|
De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
|
secularisatie
|
|
|
49
|
De ontwikkeling van pluriforme en ______________ _____________
|
multiculturele samenlevingen
|
globalisering
|
