Trudne słówka w języku polskim

Bezkrytyczne podporządkowywanie się normom, wartościom i poglądom uznanym za obowiązujące w danej grupie.

Rozwlekły nudny tekst, zwłaszcza list.

Język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Swobodny stosunek do kwestii związanych z seksualnością.

Osoba zachowująca się niegrzecznie, arogancko, obraźliwie lub bezczelnie.

Powieść miłosna o wątpliwych wartościach artystycznych.

Bierne poddawanie się, niechęć do czynu, brak woli podjęcia własnej inicjatywy.

Postępowanie zapobiegające dostaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych do jakiegoś środowiska.

Taki, który wygląda dobrze, zdrowo, pięknie, młodo, jest silny i urodziwy.

Poważanie okazywane komuś lub czemuś, szacunek.

Osoba bardzo bogata, milioner.

Obcojęzyczne słowo, zwrot lub forma gramatyczna wprowadzona do wypowiedzi w języku ojczystym.

Coś nieziszczalnego, złudnego; pozory czegoś; zjawisko to polega na wystąpieniu pozornego obrazu oddalonego przedmiotu.

Postawa cyniczna, obłudna, pozbawiona skrupułów; wiara w to, że cel uświęca środki.

Nonteistyczny system filozoficzny i religijny który powstał w Indiach.

Pionowe okienko na dachu, które doświetla poddasze.

Dokonywany pod wpływem niedającego się opanować przymusu wewnętrznego.

Współrządzenie organów władzy reprezentujących odmienne opcje polityczne.

Prawo do pełnomocnictwa.

Najgorętszy okres lata.

Pogląd głoszący prymat wiary i objawienia nad poznaniem rozumowym.

Zakaz importu lub eksportu określonych towarów do lub z danego państwa, czyli ograniczenie handlu i innych stosunków z określonym państwem.

Występowanie przypadków tej samej choroby, na określonym terenie, utrzymujące się nawet przez wiele lat na tym samym poziomie.

Ciało, jako fizyczny wymiar człowieka które jest przedmiotem nauk i badań medycyny konwencjonalnej.

Inaczej zapalenie płuc.

Zbytnie, przesadne spoufalenie.

Teoria o nauce podczas snu, mechanicznym odtwarzaniu zapamiętanych lekcji, ćwiczeń.

Zbieżność lub jej powstawanie; niezależne powstawanie podobnych zjawisk kulturowych w odległych od siebie regionach świata w podobnych warunkach geograficznych.

Szacunek, poważanie.

Stopniowe zwiększanie, potęgowanie się czegoś.

Wzbudzający niechęć, wstręt.

Osłupienie, odrętwienie, zamroczenie.

Inaczej o wielkiej literze alfabetu.

Osoba o wstecznych poglądach, przeciwnik postępu i wszelkich nowinek.

Przywódca duchowy chasydów.

Człowiek lekkomyślny i oddający się zabawom.

Wyraz dźwiękonaśladowczy.

Człowiek wybitnie wykształcony, znany w kręgach naukowych lub kulturalnych.

Pracownik pilnujący porządku w lokalu rozrywkowym lub gastronomicznym.

Nurt światopoglądowy proklamujący porozumienie między wyznaniami.

Omamy wzrokowe, przywidzenia.

Chylenie się ku upadkowi; rozkład wartości moralnych i kulturowych.

Uczony duchowny muzułmański, przywódca religijny.

Człowiek wątły, chorowity.

Ktoś ruchliwy, zwinny.

Regulowanie bądź ograniczanie kupna, produkcji lub sprzedaży pewnych artykułów.

Dyskryminacja kogoś ze względu na wiek.

Badanie, wyjaśnianie i komentowanie tekstów.

Zły nastrój występujący w zaburzeniach psychicznych, samopoczucie nacechowane drażliwością, skłonnością do agresji i czynów impulsywnych.

Wyszukana, oficjalna uprzejmość i takt w zachowaniu.

Bezradność, bezczynność, brak reakcji na sytuację.

Mowa pochwalna.

Zaburzenie, polegające na lunatykowaniu; inaczej lunatyzm.

Chorobliwy strach o własne zdrowie i życie; ciągłe doszukiwanie się u siebie objawów chorób, wyolbrzymianie dolegliwości.

Dążenie do obrony, podtrzymania lub podniesienia samooceny.

Sielankowe życie.

Przejęzyczenie, mimowolne przestawienie głoski w wyrazie.

Konstrukcja wyrazowa, w której jeden lub kilka wyrazów pokrywają się znaczeniowo, przez co część wyrazów jest zbędna.

Portret, wizerunek.

Lekceważące, zbyt swobodne zachowanie.

Rozwlekłe rozważanie nie na temat; odejście od tematu.

Człowiek podejmujący działania w cudzej sprawie dla własnego zysku.

Czynnik, cecha lub zjawisko stałe i niezmieniające się w czasie.

Hamować czyjąś zapalczywość, powstrzymywać kogoś.

Członek grupy ludzi nieposiadającej stałego miejsca zamieszkania, przemieszczającej się z miejsca na miejsce.

Niekonwencjonalny, wymyślny, fantazyjny.

Zawierający sprzeczne chęci, uczucia.

Występowanie cech pierwotnych, prymitywnych, spotykanych u dawnych przodków.

Figura retoryczna polegająca na celowym zestawieniu dwóch pojęć sprzecznych.

Zastąpienie nazwy jakiegoś zjawiska przez bardziej lub mniej rozbudowane jego opisanie.

Celowo i świadomie pomijać w rozważaniach jakąś cechę lub aspekt, żeby ułatwić analizę; nie uwzględniać czegoś.

Urzędowy wzrost kursu danej waluty.

Zastrzeżenie lub warunek w dokumencie prawnym.

Ktoś zachowujący się sztucznie; zbyt wyszukany, świadczący o złym guście.

Długa wypowiedź na jakiś temat, utrzymana zwykle w podniosłym stylu.

Człowiek sztucznie poważny, silący się na uczoność.

Związek jednego mężczyzny z wieloma kobietami.

Inaczej pokrewieństwo.

W hinduizmie i dźinizmie; pogląd, że wszystko, co istnieje, stanowi manifestację jednego bytu.

Obszar stale zamieszkany i wykorzystywany gospodarczo przez człowieka.

Zamknięta dla niezakonników część klasztoru.

Duchowy, metafizyczny, niematerialny.

Załamanie się ładu społecznego.

Cecha jednostki, dająca jej niekwestionowany autorytet w grupie.

Nerwica polegająca na pobudliwości, drażliwości i szybkim wyczerpywaniem się układu nerwowego.

Osoby lub środowiska głoszące swe poglądy krzykliwie i demonstracyjnie.

Człowiek zajmujący się jakąś dziedziną, nie znając się na niej, bez odpowiedniego przygotowania.

Filozoficzny pogląd uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną, duchową lub materialno-duchową.

Objaśnienie, wyjaśnienie, wytłumaczenie danego pojęcia.

Dążenie do celu "po trupach", bez brania pod uwagę kwestii etycznych.

Budowla (lub część budowli) przeznaczona do tymczasowego składowania materiałów sypkich.

Judaistyczny ruch religijny lub pobożnościowy o charakterze mistycznym.

Delikatne słowo lub wyrażenie zastępujące inne, które jest zbyt drastyczne, nieprzyzwoite, dosadne.

Kultura towarzyska, dobre maniery, umiejętność właściwego zachowania się.

Zwalczanie za pomocą środków chemicznych, fizycznych lub biologicznych wszelkich szkodliwych gryzoni, najczęściej szczurów i myszy.

Zabieg operacyjny dokonywany na żywym zwierzęciu w celach naukowych lub doświadczalnych.

Prognozowanie przebiegu wydarzeń na podstawie znajomości analogicznych zjawisk.

Stanowisko przypisujące negatywną wartość rodzeniu dzieci.

Ktoś podły, zasługujący na pogardę.

Obszerne, pisemne opracowanie zagadnienia, merytorycznie poprawne, ale pozbawione twórczego zamysłu.

Zaniedbanie czegoś np. wyglądu, niedbałość.

Przewidywanie, zakładanie czegoś jeszcze nieistniejącego.

Jednobrzmiąco, jednogłośnie, zgodnie.

Rzecz zastępcza; zamiennik czegoś.

Człowiek żyjący w odosobnieniu szczególnie z pobudek religijnych.

Żartobliwie o dziecku, zwykle psotnym.

Potocznie hitlerowski obóz koncentracyjny.

Przesadne demonstrowanie uczuć, niewspółmierne do ich siły.

Ktoś lub coś wielkiego, żarłocznego i rubasznego.

Nauka zajmująca się pochodzeniem wyrazów.

Zgoda na coś, przy jednoczesnym uznaniu tego za dobre.

Banalny, pospolity, niewyszukany.

Obniżenie nominału danej waluty.

Ogólnie przyjęte normy i obyczaje towarzyskie.

Sprzątać, czyścić, porządkować.

Stan osoby, która utraciła więź ze środowiskiem, w którym żyje.

Dziedzina filozofii zajmująca się refleksją nad dziejami, ich sensem, biegiem i celem, próbująca ustalić prawidłowości, które nimi rządzą.

Rzecz lub zjawisko wyjątkowo osobliwe, które budzi zdumienie swoją niezwykłością lub dziwacznością.

Zanik wartości moralnych lub estetycznych.

Zmienny, niestały, niestabilny, chwiejny.

Czczenie samego siebie; narcyzm.

Ktoś stroniący od ludzi, czujący do nich niechęć lub wręcz wrogość.

Zakładać, przypuszczać, mniemać.

Ścięcie głowy.

Ochraniacze do jazdy konnej, używane zamiast wysokich butów, na przykład oficerek.

Ogół adwokatów.

Uroczysty wstęp do aktu prawnego.

Przemiana duchowa, przyjęcie jakiegoś systemu wartości, poglądów i zasad, nawrócenie.

Przywiązanie do tradycyjnych cech przypisanych danej płci, wyrażające się np. w ubiorze czy zachowaniu

Ucieczka od problemów codzienności i życia społecznego.

Religia łącząca islam i hinduizm, powstała w XV wieku. Z islamu pochodzi nieposiadający żadnego wizerunku ani wcieleń Bóg, który jednak posiada „miliony imion”.

Przełomowy moment wyznaczający koniec jednej epoki i początek następnej.

Przekroczenie granicy zdolności przystosowania się narządu do zwiększonych obciążeń, objawiające się jego niewydolnością.

Ogół nazw, terminów używanych w jakiejś dziedzinie nauki.

Koncepcja głosząca, iż zasada równości obywateli powinna być podstawą sprawiedliwego ustroju społecznego.

Pojęcie głoszące solidarność wszystkich grup społecznych danego narodu, a wobec mniejszości narodowych i innych narodów nakazuje przyjmować wrogą postawę.

Postawa moralna człowieka kierującego się w swym postępowaniu nie powszechnie przyjętymi zasadami, lecz tym, co w danej sytuacji jest dla niego korzystne.

Dążenie do pozyskania nowych wyznawców jakiejś religii lub idei.

Mieszkaniec przeciwległych obszarów na kuli ziemskiej.

Nauka o śmierci człowieka, w szczególności zajmuje się jakościowym opisem przyczyn śmierci oraz żalem jej towarzyszącym.

Lęk i obawa przed pięknymi kobietami.

Sztuka prowadzenia sporów.

Zwięzły, treściwy, wyrazisty.

Sprzeczność, wykluczenie się dwóch twierdzeń, mimo że osobno zdają się być prawdziwe.

Nieznoszący sprzeciwu, narzucający komuś swoje zdanie; też: świadczący o takich cechach.

Coś, czego nie da się zmierzyć, ale co ma istotny wpływ na sytuację oraz przebieg wydarzeń.

Przemiana, przekształcenie postaci czegoś.

Inaczej rozmówca.

Mijanie się z prawdą, koloryzowanie na jakiś temat, przekonanie o prawdziwości zmyślonych przez siebie faktów.

Człowiek uważany za gorszego w rozwoju kulturowym i osobistym; człowiek mało inteligentny.

Umniejszać wartość czegoś lub czyjeś zasługi.

Tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny.

Przerażająca sytuacja, wydarzenie, miejsce; królestwo władcy piekieł i demonów.

Ktoś żartobliwy i trochę prowokujący.

Inaczej wniosek końcowy, puentowanie.

Ponowne przyjście Jezusa Chrystusa na świat.

Odchylenie od przyjętych norm lub wartości zachowania.

Wewnętrzna spójność np. tekstu, poglądów, wypowiedzi.

Przedstawianie rzeczywistości na wzór snu.

Wykazywać postawę obojętną wobec czegoś lub kogoś.

Człowiek niezadowolony ze wszystkiego, doszukujący się wad we wszystkim i wszystkich.

Protest, manifestowanie sprzeciwu wobec czegoś; podanie w wątpliwość.

Forma politeizmu; uznanie wielkości wielu bogów przy jednoczesnym wywyższeniu jednego bóstwa.

Jest to byt wyemanowany z Absolutu.

Odtwarzanie w pamięci przeżyć lub zdarzeń z przeszłości; też: przeżycie lub zdarzenie odtworzone w pamięci.

Pochodzenie (kogoś lub czegoś) i przejawianie charakterystycznych cech uwarunkowanych tym pochodzeniem.

Literackie określenie osoby skąpej.

Sposób rozwiązywania sporów prawnych bez odwoływania się do sądu powszechnego.

Jeden z kierunków monizmu zakładający, że w świecie rzeczywistym istnieją tylko substancje duchowe (dusze).

Powierzchowna, manifestacyjna pobożność.

Rozrzutny i używający życia mężczyzna.

Forma architektoniczna stanowiąca element wystający z lica elewacji.

Odsiecz, pomoc, posiłki, wsparcie.

Zmiany osobowości typu psychopatycznego, wyrażające się w odchyleniach charakterologicznych.

Wyrażenie tej samej treści innymi środkami wyrazowymi; przeróbka tekstu literackiego rozwijająca lub modyfikująca treść pierwowzoru.

Tablica poświęcona zmarłemu wmurowana w ścianę kościoła.

Politeistyczny kult religijny w Japonii, wywodzący się z animistycznej czci dla zjawisk przyrody i zmarłych przodków.

Wyrzucenie kogoś lub czegoś przez okno.

Zjawisko ubożenia człowieka lub społeczeństwa.

Najstarsza względnie poznana religia Indii, w swoim kształcie henoteistyczna.

Tworzenie całości z różnych elementów.

Niszczenie drobnoustrojów, np. w ranach, na narzędziach chirurgicznych, w pomieszczeniach, w celu niedopuszczenia do zakażenia.

W logice, programowaniu i w matematyce odwoływanie się np. funkcji lub definicji do samej siebie.

Dobrze płatna posada, która nie wymaga od zatrudnionego większego wysiłku.

Skłonność; upodobanie do kogoś albo czegoś.

Ważny z czyjegoś punktu widzenia lub istotny w jakiejś sprawie.

Niewiara w powodzenie sprawy, w zwycięstwo; przewidywanie porażki z góry, przed decydującą rozgrywką.

Patologiczny wstręt do mężczyzn.

Dawna nazwa atramentu.

Bratanie się, zaprzyjaźnianie się, zwłaszcza niestosowne i niewłaściwe ze względu na osoby lub okoliczności.

Umiejętność pięknego wysławiania się; gadulstwo.

Chorobliwa tendencja do nieustannego odkładania pewnych czynności na później.

Rozpad, chaos, nieporządek.

Rozległy zasób książkowej wiedzy; gruntowne wykształcenie.

Niezdolność do rozpoznawania i do odtwarzania melodii spowodowana uszkodzeniem mózgu.

Zwlekać z czymś, marnować czas.

Taki, który nie wynika z działań zewnętrznych, tkwiący w naturze czegoś; zawarty w czymś.

Żartobliwie fryzura, uczesanie.

Galeria nad przedsionkiem lub nawą kościoła.

Istnienie poza czymś, w szczególności istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym.

Ktoś pusty i lekkomyślny.

Oddawanie czci boskiej idolom.

Człowiek niezdarny, ślamazarny.

Przestarzale o żywności, prowiancie.

Portret, zwykle ślubny, wykonany na podstawie zdjęcia ale podkolorowany i upiększony.

Faza rozwoju religii indyjskiej między wedyzmem a hinduizmem.

Podpora architektoniczna w postaci kobiecej spełniająca funkcję kolumny lub pilastra.

Osoba starająca się o względy kobiety; konkurent, zalotnik.

Stosunek rodzinno-prawny, który zachodzi między jednym z małżonków a krewnymi drugiego małżonka

Utarty zwyczaj, praktyka.

Opóźnienie czasowe podczas przesyłania informacji.

Słowo utworzone od nazwy własnej.

Pomysł, którego nie można zrealizować; coś nierealnego.

Potrawa z ciecierzycy, czosnku i pasty tahini, popularna na Bliskim Wschodzie.

Podział na trzy części; trójdzielność.

Dawać upust czemuś, pozwalać sobie.

Zniewaga, lekceważące zachowanie.

Przekroczenie granic, norm.

Istota, rzecz lub zjawisko przemijające szybko i bez śladu.

Pomieszanie różnych rzeczy; tak też mówi się o imprezie z alkoholem.

Ustalona liczba godzin pracy nauczyciela lub wykładowcy.

Całościowy, ogólny.

Uporczywe powracanie do pewnych wyobrażeń, myśli, słów.

Dział teologii i filozofii dotyczący spraw ostatecznych: śmierci, końca świata, życia pozagrobowego, rodzajów sądu pośmiertnego, świata zmarłych.

Religijne przeświadczenie o zbawczej roli bóstwa; nauka o zbawieniu.

Upośledzenie umysłowe, niepełnosprawność intelektualna.

Mężczyzna skrupulatnie dbający o strój i o przestrzeganie form towarzyskich.

Mający negatywny, ujemny (obraźliwy, zniechęcający) wydźwięk.

Kolekcjonowanie odznaczeń i orderów, a także dziedzina historii poświęcona owym odznaczeniom.

Człowiek, który lubi posługiwać się tanimi efektami w celu wzbudzenia zainteresowania.

Zestawienie cech podobnych, analogicznych.

Mający na względzie korzyść własnego środowiska, regionu, a nie ogółu.

System religijny stworzony w III wieku przez Babilończyka Maniego (Manesa). Jest oparty na dualizmie i podkreślaniu poznania w procesie wyzwalania się spod wpływu zła.

Wychwalanie kogoś lub czegoś; patetyczny utwór będący wyrazem takiej pochwały.

Nauka o ochronie środowiska.

Pogląd etyczny, według którego szczęście jest najwyższym dobrem i celem człowieka.

Inaczej udar mózgu.

Beduiński wojownik, rycerz konny.

Figura stylistyczna polegająca na zastąpieniu nazwy całości lub ogółu przedmiotów nazwą części lub jednego przedmiotu.

Osoba, która odsunęła się od grupy, do której należała; odstępca od dogmatów kościelnych.

Podanie ludowe.

Pozbawiony pruderii, bez oznak zawstydzenia.

Zespół wierzeń zakładający istnienie świata materialnego i duchowego, współistnienie duszy z ciałem, przypisujący duszę wszystkim ludziom, roślinom, zwierzętom, minerałom i żywiołom.

Zaburzenia mowy lub rozumienia mowy na skutek uszkodzenia mózgu.

Patologiczne, silne uprzedzenie do kobiet.

Dążenie do kontaktów seksualnych bez więzi uczuciowych.

Oddziaływanie na uczucia i nastroje polityczne lub społeczne nieuświadomionych mas przez nierealne obietnice.

Oparty na wnioskowaniu z uprzednio przyjętych twierdzeń (przesłanek), poparty argumentacją; nieintuicyjny.

Wspomnienie rzeczy, minionej sprawy i refleksje z nimi związane.

Niezdolność do przeżywania przyjemnych uczuć.

Nadawanie cech ludzkich innym (niebędącymi ludźmi) istotom i zjawiskom.

Hamowanie sprawnego przebiegu czegoś.

Buntowniczy, zaczepny, czupurny, zawadiacki.

Podział pewnej klasy na dwie, zwykle przeciwstawne, grupy elementów lub zestawienie par przeciwstawnych pojęć.

Cześć, poszanowanie; szacunek z troską o coś.

Dział językoznawstwa zajmujący się znaczeniem wyrażeń językowych.