Naucz się cyrylicy w 20 minut!

Jeśli tu jesteś, prawdopodobnie nudzi ci się i nie masz co robić ze swoim życiem. Ale jest też prawdopodobieństwo, że faktycznie interesuje cię poznanie jednego z łatwiejszych do nauczenia się alfabetów nieopartym na łacińskim - cyrylicy. A właściwie grażdanki, czyli cyrylicy używanej do zapisu języka rosyjskiego.

Przechodząc do sedna - litery cyrylicy można podzielić na 5 poziomów trudności, które zostaną opisane w dalszej części.

W języku rosyjskim jest dokładnie 5 liter, które wyglądają identycznie, oraz oznaczają ten sam dźwięk, co po polsku. Są to: А, К, М, О oraz Т.

Czasami jednak, czytając rosyjską kursywę, łatwo jest pomylić literę М oraz Т, ponieważ wyglądają one kolejno w następujący sposób: м, т. Dlatego warto pamiętać, że rosyjskie М w małym wydaniu wygląda po prostu, jak pomniejszona wersja wielkiej litery, a małe Т pisane kursywą wygląda jak polskie małe m.

Kolejną grupą liter są litery, które wyglądają tak samo, jak znaki alfabetu łacińskiego, jednak oznaczają one zupełnie inne dźwięki. Należą do nich:

- В, czytane, jak polskie W; mała wersja w kursywie rosyjskiej może się czasem różnić od polskiej i wyglądać tak: в

- Е, czytane je lub ie

- Н, czytane, jak polskie N

- Р, czytane, jak polskie R

- С, czytane, jak polskie S

- Х, czytane, jak polskie H

Następujące litery nie mają swojego graficznego odzwierciedlenia w polskim alfabecie, ale są bardzo podobne do innych znaków, które już znasz. Do tych liter należą:

- Ё, czytane jo lub io

- Ж, czytane, jak polskie Ż; podobieństwo polega na odbiciu litery К w lewo.

- З, czytane, jak polskie Z

- И, czytane, jak polskie I; w kursywie rosyjskiej wygląda identycznie, jak polskie u.

- Й, czytane, jak polskie J

- У, czytane, jak polskie U; od litery Y różni się tym, że musi zawsze mieć ogonek zwrócony w lewą stronę.

- Ф, czytane, jak polskie F; jest to po prostu litera O z pionową kreską.

- Ч, czytane, jak CZ w słowie czip; litera jest podobna do sposobu, w jaki niektórzy ludzie piszą cyfrę 4.

- Я, czytane ja lub ia

Następujące litery oznaczają dźwięki, który występują także w języku polskim, choć nie spotkasz ich w polskim alfabecie:

- Б, czytane, jak polskie B

- Г, czytane, jak polskie G; w kursywie wygląda często identycznie, jak duże Т, małe wygląda w kursywie, jak odwrócona litera S: г

- Д, czytane, jak polskie D; wersja drukowana często jest upraszczana do "trójkąta na stołku", zamiast takiego pochyłego kształtu; w kursywie wielka i mała wersja są często zapisywane tak, jak polskie: D oraz g/д.

- П, czytane, jak polskie P; w kursywie wygląda identycznie, jak polskie n.

- Ц, czytane, jak polskie C

- Ш, czytane, jak polskie SZ

- Э, czytane, jak polskie E

- Ю, czytane ju lub iu

Pozostałe litery mogą być o wiele trudniejsze do zapamiętania, ponieważ na próżno szukać polskich odpowiedników fonetycznych. Są to:

- Л, czytane podobnie do polskiego Ł, jednak bardziej przypomina angielskie L; w kursywie, a także czasem w wersji drukowanej, zapisywana jest jako odwrócona do góry nogami litera V.

- Щ, czytane podobnie do polskiego Ś, choć lepszym przykładem byłoby angielskie CH, jak w słowie machine.

- Ъ, ta litera nazywana jest twardym znakiem, występuje w języku rosyjskim najrzadziej spośród wszystkich i nie oznacza ona żadnego konkretnego dźwięku. To, co ona oznacza, omówię w ramach sekcji poświęconej literom jotowanym.

- Ы, czytane podobnie do polskiego Y, jednak usta są nieco szerzej otwarte

- Ь, ta litera nazywana jest miękkim znakiem, i tak, jak twardy znak, nie oznacza ona żadnego konkretnego dźwięku, a jedynie pełni funkcję zmiękczania spółgłoski stojącej przed nią - dokładnie tak, jak w języku polskim kreska stawiana nad spółgłoską.

Aby zrozumieć nieco sposób wymowy znaku miękkiego i twardego, należy znać pojęcie liter jotowanych.

Są to samogłoski, które tak samo, jak znak miękki, zmiękczają spółgłoskę stojącą przed nimi. Każda samogłoska jotowana ma swój odpowiednik niejotowany. Kolejne pary owych samogłosek są następujące (po lewej litera niejotowana, a po prawej jotowana):

А - Я

Э - Е

Ы - И

О - Ё

У - Ю

Często można się jednak spotkać ze słowami, w których pomiędzy spółgłoską, a literą jotowaną, znajdzie się miękki znak. Początkujące osoby, które dopiero uczą się języka rosyjskiego, będą zastanawiać się, dlaczego tak jest, skoro tak czy tak zmiękczenie nastąpi. I będą mieć rację, jednak ten dodatkowy miękki znak zmieniać tu będzie sposób fonetycznego łączenia spółgłoski zmiękczonej z samogłoską jotowaną. Przykład:

"дя" oraz "дья" będą czytane w nieco inny sposób. Ten pierwszy przypomina bardziej coś w rodzaju "dzia", a to drugie - "dźja".

Sposób wymowy tej grupy zmieniać będzie także znak twardy, który całkowicie kasuje zmiękczenie powodowane przez literę jotowaną. Zatem "дъя" przeczytalibyśmy "dja".

Warto też wspomnieć, że litery jotowane po niektórych spółgłoskach (Ж, Ц, Ч, Ш, Щ) są czytane tak, jak ich niejotowane odpowiedniki, a oprócz tego, niezgodne z zasadami ortograficznymi jest napisanie zaraz po nich litery Ы.

Początkujące osoby zwrócą uwagę na fakt, że litera О czasem czytana jest jako A. Jest to spowodowane tym, że literę tę wymawia się tak jak O, wtedy kiedy pada na tę literę akcent w danym słowie, jak np. w słowie очередь (kolejka, np. do kasy), gdzie akcent pada na pierwszą sylabę.

Jeśli akcent pada przed literą О, wówczas czytana jest jak A w angielskim słowie about. Przykładem może być słowo круто (fajnie), gdzie akcent również pada na pierwszą sylabę.

Jeśli akcent pada za literą О, wtedy jest czytana, jak polskie A. Tak jest np. w słowie гостиница (hotel), gdzie akcent pada na drugą sylabę, lub хорошо (dobrze), gdzie akcentowana jest ostatnia sylaba, w której О czytane jest normalnie, natomiast wszystkie О przed tą sylabą są czytane, jak A.

Аа   Бб   Вв   Гг   Дд   Ее   Ёё   Жж   Зз   Ии   Йй   Кк   Лл   Мм   Нн   Оо   Пп   Рр   Сс   Тт   Уу  Фф   Хх   Цц   Чч   Шш   Щщ   Ъъ   Ыы   Ьь   Ээ   Юю   Яя